1) Nomberg's tsvishn berg
Sent on: 12/02/1997 17:28:42
Oyb ir vilt zeyen epes a sheyns, un oykh a bisl modne, zeyt dem letstn numer Pakntreger (The Magazine of the National Yiddish Book Center, Fall 1997/5758 Number 26). A mayse fun Hirsh Dovid Nomberg (Tsvishn Berg) iz gedrukt af yidish mit hebreyishe oysyes zayt bay zayt mit der Englisher iberzetsung. Far di vos viln zikh oyslernen yidish ken es zayn zeyer nutslekh, ober amol zeyer farfirerish. Ershtns, di yidishe shprakh un der oysleyg zenen daytshmerish. Nokh mayn meynung iz der gantser yidisher stil daytshmerish biz gor, un der stil iz oykh shteyf, farglivert vi a kalter petse. Un s'iz do a sakh drukfelers in der yidisher opteylung.
Es iz shayekh un efsher keday far di vos viln zikh oyslernen yidish tsu fartseykhenen a por bamerkungen
Di iberzetsung ken amol firn tsu groyse umfarstendenishn. Ikh shrayb haynt fun tsvey zakhn:
1) Af zayt 30 leyenen mir af yidish: _ikh hob dertseylt Sonien vegn im un zi iz gekumen im batrakhtn vi epes an indianer fun amerike_. Af english: _I told Sonia about him and she came over to observe him as if he were a primitive tribesman_. Primitive tribesman? Farvos? Nomberg hot dos _nisht_ geshribn. Nomberg hot gemeynt, bashaynperlekh, epes a fremder mit a yikhes nisht tsu derkenen. Far a sakh yorn veysn mir shoyn az me darf nit meynen as Indianer fun Amerike zenen geven azoy primitiv. Zey hobn geboyt a rafinirter kultur vos haynt ruft aroys derkherets. Indianer fun amerike ken heysn af English: American Indian. Poshet un genoy.
_Native American_ iz a bisl tsu modern.
[Incidentally, Nomberg wrote (stopping about 1908) during Sholem Aleichem's lifetime so that his usage of _indianer fun amerike_ should help settle anybody's remaining doubt as to whether _indianer_ meant American Indian to Sholem Aleichem.]
2) Af zayt 32 leyenen mir _akh vi viderig dos ponim iz in di momentn gevorn!_. Af English leyenen mir, _Oh, how repulsive his face became at such moments_. _Repulsive_ past nisht. Dos vort, _viderig_, ken men nisht gefinen in Weinreich's oder Harkavy's verterbikher. S'iz oykh nisht do in Shtutskov's Oytser. S'iz do a vort af daytsh, _widrig_, vos meynt af English, adverse, unfriendly, antagonistic. Mistome hot Nomberg gemeynt unfriendly, hostile, vi dos vort widrig af daytsh. Nokh mayn meynung, _repulsive_ dertseylt undz epes gants andersh, un iz nisht shayekh.
Louis Fridhandler
Es iz shayekh un efsher keday far di vos viln zikh oyslernen yidish tsu fartseykhenen a por bamerkungen
Di iberzetsung ken amol firn tsu groyse umfarstendenishn. Ikh shrayb haynt fun tsvey zakhn:
1) Af zayt 30 leyenen mir af yidish: _ikh hob dertseylt Sonien vegn im un zi iz gekumen im batrakhtn vi epes an indianer fun amerike_. Af english: _I told Sonia about him and she came over to observe him as if he were a primitive tribesman_. Primitive tribesman? Farvos? Nomberg hot dos _nisht_ geshribn. Nomberg hot gemeynt, bashaynperlekh, epes a fremder mit a yikhes nisht tsu derkenen. Far a sakh yorn veysn mir shoyn az me darf nit meynen as Indianer fun Amerike zenen geven azoy primitiv. Zey hobn geboyt a rafinirter kultur vos haynt ruft aroys derkherets. Indianer fun amerike ken heysn af English: American Indian. Poshet un genoy.
_Native American_ iz a bisl tsu modern.
[Incidentally, Nomberg wrote (stopping about 1908) during Sholem Aleichem's lifetime so that his usage of _indianer fun amerike_ should help settle anybody's remaining doubt as to whether _indianer_ meant American Indian to Sholem Aleichem.]
2) Af zayt 32 leyenen mir _akh vi viderig dos ponim iz in di momentn gevorn!_. Af English leyenen mir, _Oh, how repulsive his face became at such moments_. _Repulsive_ past nisht. Dos vort, _viderig_, ken men nisht gefinen in Weinreich's oder Harkavy's verterbikher. S'iz oykh nisht do in Shtutskov's Oytser. S'iz do a vort af daytsh, _widrig_, vos meynt af English, adverse, unfriendly, antagonistic. Mistome hot Nomberg gemeynt unfriendly, hostile, vi dos vort widrig af daytsh. Nokh mayn meynung, _repulsive_ dertseylt undz epes gants andersh, un iz nisht shayekh.
Louis Fridhandler